به بهانه درگذشت رضا سوخته سرایی، پهلوانی از رامیان؛ از سه طلای متوالی در بازی‌های آسیایی تا عدم حضور در المپیک

طرفداری | رضا سوخته سرایی (Reza Soukhtehsaraei) زاده ۱۱ بهمن ۱۳۲۸ در روستای دارکلاته از شهرستان رامیان است. او کشتی را زیرنظر منوچهر شمشیری، افسر ورزش نیروی زمینی خراسان آغاز کرد و به مرور در این ورزش پیشرفت کرد. پس از پایان خدمت سربازی در کرمان، او به تهران رفت و با تمرین در سالن کشتی امجدیه، مورد توجه مربیان کشتی قرار گرفت. او در سال ۱۳۵۲ به تیم ملی کشتی آزاد ایران رسید و در بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ که به میزبانی تهران برگزار می‌شد، نخستین آوردگاه مهم خود را تجربه کرد. سوخته سرایی در دسته ۱۰۰ کیلوگرم این مسابقات به تشک رفت و توانست فینالیست دسته وزنی خود شود. او در فینال برابر خورلوجین بایانمنخ از مغولستان شکست خورد تا بازی‌های آسیایی را با مدال نقره به پایان برساند. مدال بعدی سوخته سرایی در مسابقات قهرمانی ۱۹۷۸ جهان به میزبانی مکزیکوسیتی به ثبت رسید. سوخته سرایی که در وزن ۱۰۰+ کیلوگرم این مسابقات به تشک رفته بود، پس از پیروزی برابر رقبای مختلف خود راهی فینال شد. او در فینال برابر سوسلان آندیف از شوروی شکست خورد و به مدال نقره بسنده کرد. نخستین طلای بین‌المللی سوخته سرایی در مسابقات قهرمانی آسیای ۱۹۷۹، به میزبانی جلندر هند به دست آمد که این پهلوان ایرانی، با پیروزی برابر ساتپال سینگ در فینال کلاس ۱۰۰+ کیلوگرم یا فوق سنگین، به آن رسید.

این کشتی‌گیر اهل رامیان در سال ۱۹۸۱، عازم شهر اسکوپیه در یوگسلاوی سابق شد تا در کلاس ۱۰۰+ کیلوگرم مسابقات قهرمانی جهان، به روی تشک برود. او برای دومین دوره پیاپی به فینال قهرمانی جهان صعود کرد اما همانند دوره قبل، بازنده این مسابقه بود و این بار، بازی را به سلمان خاسیمیکوف، دیگر کشتی‌گیر اهل شوروی واگذار کرد. طلای کلاس وزنی ۱۰۰+ کیلوگرم بازی‌های آسیایی در سال ۱۹۸۲، دستاورد بعدی سوخته سرایی برای کشتی ایران بود. او با پیروزی برابر فرحان جاسم عراقی، برای نخستین بار به طلای این آوردگاه رسید. سوخته سرایی، در این دوره از بازی‌های آسیایی، پرچمدار کاروان ایران شده بود و با مدال خوش‌رنگ خود، ایران را به یک طلای مهم رساند. او در دو دوره بعدی بازی‌های آسیایی نیز به عنوان پرچم‌دار ایران به مسابقات اعزام شد.

یکی از رقبای مهم سوخته سرایی در کشتی آزاد ایران، علیرضا سلیمانی بود و در بازی‌های آسیایی ۱۹۸۶، تصمیم جالبی برای این دو کشتی‌گیر گرفته شد. سوخته سرایی، با توجه به آمادگی بالای سلیمانی، تصمیم گرفت تا داوطلبانه، این بار در سبک فرنگی کشتی ۱۰۰+ کیلوگرم به روی تشک برود. در حالی که سلیمانی به طلای ۱۰۰+ کیلوگرم کشتی آزاد رسید، سوخته سرایی به فینال کشتی فرنگی کلاس ۱۰۰+ کیلوگرم رسید. او در فینال با پیروزی برابر ماسایا آندوی ژاپنی، کلکسیون مدال‌های طلای خود در آسیا را با مدال طلای کشتی فرنگی، کامل‌تر کرد. او در بازی‌های آسیایی ۱۹۹۰ پکن، سومین طلای پیاپی خود در بازی‌های آسیایی را به دست آورد. سوخته سرایی این بار، رقیبی از مغولستان به نام آندوچین باتارخو را شکست داد و به این مهم رسید.

عدم حضور در ادوار مختلف المپیک، یکی از اتفاقات مهم کارنامه ورزشی این کشتی‌گیر ایرانی است زیرا پس از انتخاب فنی مربیان وقت تیم ملی برای المپیک ۱۹۷۶ مونترال، او ادوار بعدی این آوردگاه یعنی ۱۹۸۰ مسکو و ۱۹۸۴ لس آنجلس را به دلیل مسائل سیاسی ایران و ۱۹۸۸ سئول را به دلیل انتخاب علیرضا سلیمانی توسط مربیان وقت، از دست داد. بسیاری اعتقاد داشتند که اگر ایران در دو دوره المپیک در دهه هشتاد میلادی حضور می‌یافت، مدال سوخته سرایی حتمی بود. قهرمانی چندین دوره از مسابقات جام دانکولوف، از جمله افتخارات دیگر این کشتی‌گیر بود. الکساندر مدوید، کشتی‌گیر مطرح شوروی، اعتقاد داشت که حریفی برای پیروزی برابر سوخته سرایی وجود ندارد.

آخرین حضور سوخته سرایی در عرصه کشتی جهان با مسابقات قهرمانی ۱۹۹۰ جهان صورت پذیرفت. او که در آستانه ۴۰ سالگی قرار داشت، پس از شکست برابر بروس بومگارتنر آمریکایی، از دور مسابقات کنار رفت. یکی از بخش‌های مهم رزومه ورزشی سوخته سرایی، قهرمانی او در مسابقات قهرمانی پهلوانی ایران در سال ۱۳۵۴ بود. سوخته سرایی که به عنوان نماینده استان مازندران در این مسابقات حضور یافته بود، پس از پیروزی برابر رضا یوسف آبادی، دقت پور و زرافشانی به فینال راه یافت و پس از پیروزی ۳-۴ برابر علیرضا سلیمانی از تهران، قهرمان پهلوانی ایران شد. سوخته سرایی از سال ۱۹۹۰ دیگر در کشتی دیده نشد و به مربیگری پرداخت. او در روز سوم شهریور ۱۴۰۳، پس از مدت‌ها مبارزه با بیماری‌هایی که در کهنسالی به او هجوم آورده بودند، دار فانی را وداع گفت تا کشتی ایران را سوگوار خود کند. 

از سری خاطرات ورزشی

• جان گریمک، شاهنشاه عضله‌سازی؛ از المپیک ۱۹۳۶ تا حرکات آکروبات در استیج و بی‌رقیب در بدن‌سازی
• استیو ریوز، پادشاه شمشیر و صندل دنیای بدن‌سازی؛ از قهرمانی مستر یونیورس تا درخشش در نقش هرکول
• دار رابینسون، بدلکار معروف آمریکایی؛ از پرش ۳۷۰ متری تا سقوط در صخره و مرگ میلیون دلاری