تورنمنت کافا دستاوردی برای فوتبال ایران ندارد/همه چیز سلیقه سرمربی است

به گزارش خبرنگار مهر، تیم ملی فوتبال ایران در راستای آماده‌سازی خود برای حضور قدرتمند در جام جهانی ۲۰۲۶، در تورنمنت کنفدراسیون فوتبال آسیای مرکزی (کافا) ۲۰۲۵ شرکت کرده است. این رقابت‌ها به میزبانی تاجیکستان برگزار می‌شود و با وجود اهمیت نسبی آن، حضور تیم‌های کمتر شناخته‌شده آسیایی باعث شده برخی کارشناسان استفاده از ترکیب اصلی ایران را کم‌ثمر و غیرضروری ارزیابی کنند.

ایران در نخستین دیدار خود مقابل تیم ملی افغانستان به میدان رفت و با نمایش برتر موفق شد حریف را با نتیجه ۳ بر یک شکست دهد. گل‌های ایران نشان‌دهنده برتری فنی شاگردان امیر قلعه‌نویی بود. سرمربی تیم ملی پس از این برد تاکید کرد که حضور در این رقابت‌ها فرصتی مناسب برای ایجاد هماهنگی میان بازیکنان و ارزیابی تاکتیکی تیم پیش از مسابقات بزرگ‌تر خواهد بود.

در دیدار دوم، ملی‌پوشان ایران باید به مصاف تیم ملی هند بروند؛ دیداری که از نگاه بسیاری از کارشناسان محک جدی‌تری نسبت به بازی نخست است. پیروزی در این مسابقه صعود ایران به مرحله نیمه‌نهایی را قطعی خواهد کرد و فرصت مناسبی برای آزمایش‌های تاکتیکی و استفاده از بازیکنان جوان فراهم می‌کند.

تیم ملی هند که در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری قابل توجهی در فوتبال خود داشته، امیدوار است با بهره‌گیری از بازیکنان جوان و پرانرژی، شگفتی‌ساز گروه شود. رسانه‌های هندی نیز این دیدار را یکی از حساس‌ترین بازی‌های تیم ملی خود در سال‌های اخیر توصیف می‌کنند.

با وجود اهمیت این تورنمنت، بسیاری از کارشناسان فوتبال ایران معتقدند دیدار با تیم‌هایی مانند هند، افغانستان و تاجیکستان نمی‌تواند سطح آمادگی ملی‌پوشان را به اندازه کافی برای رقابت با قدرت‌های آسیایی و جهانی افزایش دهد. آنها تاکید دارند فدراسیون فوتبال باید برنامه‌ریزی دقیق‌تری برای برگزاری دیدارهای دوستانه با تیم‌های مطرح آسیا و حتی اروپا انجام دهد تا تیم ملی با آمادگی کامل وارد رقابت‌های مقدماتی و در نهایت جام جهانی ۲۰۲۶ شود.

کادرفنی باید مشخص کند که هدف از حضور در کافا چیست؟

سیامک رحیم‌پور، کارشناس فوتبال در گفتگو با خبرنگار مهر درباره تورنمنت کافا و اهمیت آن برای تیم ملی ایران اظهار داشت: قبل از هر چیز باید کادر فنی مشخص کند که هدفش از حضور در مسابقات کافا چیست و چه چیزی قرار است به دست بیاورد. آیا با حضور تیم‌هایی که در رده‌بندی فیفا بالای ۱۰۰ تا ۱۲۰ قرار دارند، به آن اهداف می‌رسیم یا خیر.

او ادامه داد: قبل از انقلاب، تنها دو رده تیم‌های نوجوانان و جوانان وجود داشت و این تیم‌ها در مسابقاتی در فرانسه به نام مسابقات «کان فرانسه» در شهر کانون فرانسه شرکت می‌کردند. تیم‌هایی که حضور داشتند، تیم‌هایی بودند که سطح اول دنیا را داشتند؛ مانند برزیل، آرژانتین، آلمان و اسپانیا. بازیکنان نوجوان ما از همان ابتدا با بازیکنانی که در آینده در تیم‌های ملی این کشورها حضور داشتند، رقابت می‌کردند و تنها بودن باعث نمی‌شد که از آنها ترسی داشته باشند و با تکنیک و کارهای خود، آماده آینده می‌شدند.

وی افزود: اما بعد از انقلاب، شرایط تغییر کرده و تورنمنت کافا دقیقاً برعکس شده است. اکنون تیم‌هایی مانند افغانستان و دیگر تیم‌های مشابه، از طریق رقابت با ما به اهداف خود می‌رسند، در حالی که ما از حضور در این تورنمنت‌ها دستاورد قابل توجهی به دست نمی‌آوریم.

تیم امید باید در کافا شرکت می‌کرد

رحیم‌پور درباره بهره‌گیری از حضور تیم ملی در تورنمنت کافا بیان کرد: برای اینکه از این حضور حداکثر بهره را ببریم، بهترین راه این بود که تیم امید یا بازیکنانی که سنشان حدود ۲۰ سال است، به مسابقات اعزام می‌شدند. آنچه رخ داده، به هر حال به سلیقه مربی مربوط است. از ابتدا هم این بحث مطرح بود که قبل از شروع مقدماتی جام جهانی، در بازی‌های تدارکاتی باید بازیکنانی که سنشان زیر ۲۰ یا ۲۱ سال است، فرصت بازی پیدا کنند، زیرا اگر در این مسابقات بازی نکنند، در رقابت‌های اصلی هم حضور نخواهند داشت. این اتفاق اکنون رخ داده و تفاوت اصلی در این تورنمنت، ورود تعدادی بازیکن جدید به چرخه تیم ملی است؛ بازیکنانی که برای اولین بار برنامه‌های تیم ملی را تجربه می‌کنند.

او خاطر نشان کرد: این تجربه می‌تواند برای تیم ملی مفید باشد، یا نشان دهد که برخی بازیکنان دیر کشف شده‌اند یا اشکالاتی وجود دارد که باید بررسی شود. فرصت حضور بازیکنانی مانند سعید سحرخیزان و دیگر بازیکنان جوان‌تر می‌توانست آینده تیم ملی را تضمین کند، اما به نظر می‌رسد در این زمینه عملکرد کاملی نداشته‌ایم. در نهایت، همه چیز به داشته‌ها، اهداف و آینده‌نگری کادر فنی برمی‌گردد.

بازی با هند هیچ دستاوردی برای ایران نخواهد داشت

کارشناس فوتبال درباره ناکارآمدی حضور تیم ملی در بازی با تیم‌هایی مانند هند خاطرنشان کرد: بازی با هند و تیم‌هایی مشابه، هیچ دستاورد قابل توجهی برای ما ندارد. اگر تیم ملی به جای آن، بازیکنان جوان لیگ را انتخاب می‌کرد و این‌ها را به‌صورت تیم B به مسابقات می‌فرستادیم، کارآمدتر بود. اما اکنون با شرایط موجود، بازیکن ۳۰ ساله را برای اولین بار وارد چرخه تیم ملی می‌کنیم و حتی اگر گل هم بزند، دستاورد خاصی برای ما ندارد و این بازیکن نیز بهره‌ای نمی‌برد.

او ادامه داد: همیشه در برنامه‌ریزی‌های گذشته صحبت بر این بوده که بازیکنان زیر ۲۰ سال باید فرصت حضور در تیم ملی را داشته باشند. در سطح دنیا، بازیکنان ۱۵ تا ۱۸ ساله به تیم‌های ملی دعوت می‌شوند، اما چرخه ما معیوب است. ما هنوز مسابقات رده‌های پایه را به شیوه قدیمی برگزار می‌کنیم، در حالی که در دنیا مسابقات رده‌های پایه در ۸ تا ۹ رده مختلف و از سنین زیر ۱۱ سال برگزار می‌شود. بدین ترتیب بازیکن از سنین پایین وارد لیگ می‌شود و پس از چند سال، در ۱۶ یا ۱۷ سالگی برای تیم ملی بزرگسالان بازی می‌کند.

مسابقات رده‌های پایه محدود و کم‌بازده هستند

بازیکن اسبق تیم ملی افزود: در ایران، مسابقات رده‌های پایه محدود و کم‌بازده هستند. تعداد بازی‌ها در طول سال بسیار پایین است؛ بازیکن در رده پایه باید حدود ۵۰ تا ۶۰ بازی انجام دهد، اما اکنون لیگ نوجوانان تهران تنها ۳۰ بازی دارد و امسال به ۲۲ بازی کاهش یافته است. این روند نه تنها پیشرفت بازیکنان را محدود می‌کند، بلکه باعث عقبگرد فوتبال ما می‌شود.

رحیم پور خاطرنشان کرد: یکی دیگر از مشکلات مهم، کیفیت زمین‌های بازی است. در گذشته تمام مسابقات رده‌های پایه روی چمن طبیعی برگزار می‌شد، اما اکنون بیشتر مسابقات روی چمن مصنوعی غیر استاندارد انجام می‌شود. به دلیل کاهش هزینه‌ها، به جای استفاده از گرانول مناسب، از خورده‌های لاستیک استفاده می‌کنند که کیفیت مناسبی ندارد و مشکلات بهداشتی و دمایی ایجاد می‌کند. این زمین‌ها در زمستان و تابستان حدود ۱۰ درجه دما تغییر می‌دهند و شرایط بازی برای بازیکنان بسیار دشوار می‌شود.

طارمی خیلی دیر به فوتبال ایران معرفی شد

رحیم‌پور درباره وضعیت مهدی طارمی و حضور او در تیم فوتبال المپیاکوس خاطر نشان کرد: زندگی فوتبالی طارمی یکی از نمونه‌هایی است که دیر خود را به فوتبال ما معرفی کرد. او حدود ۲۵ سالگی مانند علی دایی وارد تیم ملی شد و اگر زودتر کشف می‌شد، شاید اکنون مسیر فوتبالی‌اش در اروپا متفاوت بود. خود آقای طارمی بهتر از هر کسی می‌تواند تشخیص دهد که در شرایط فعلی، حضور در کدام تیم به نفعش است.

او افزود: با این حال، واقعیت این است که تا کی باید از بازیکنان قدیمی و نسلی که اکنون سنشان به ۳۵ تا ۳۷ سال رسیده، برای حضور در جام جهانی استفاده کنیم؟ به عنوان مثال، تیم ملی در سه دوره حضور کارلوس کی‌روش در جام جهانی، دوره اول با بدترین نتیجه مواجه شد چون بازیکنان سن بالایی داشتند؛ در دوره دوم تیم به بهترین نتایج رسید زیرا سن تیم متعادل‌تر بود؛ و در دوره سوم با وجود سن بالای بازیکنان، نتیجه مطلوب حاصل نشد. اکنون ما قصد داریم تیمی با سن بالاتر را به جام جهانی ببریم و امیدواریم شرایط دوره‌های قبلی برای ما تکرار نشده و وضعیت نامناسبی ایجاد نگردد.

امیدوارم شرایط تیم ملی در جام جهانی مطلوب باشد

کارشناس فوتبال درباره عملکرد کادر فنی تیم ملی گفت: مطمئنم قلعه‌نویی و همکارانش احاطه کامل به فوتبال ملی، فوتبال باشگاه‌ها و بازیکنان دارند. شاید برخی تصمیمات و برنامه‌هایی که در ذهن او است، برای ما هنوز مشخص نیست و باید صبر کنیم. تا کنون همه نکاتی که لازم بود گفته شود، مطرح شده و اکنون تیم ملی وارد مسابقات شده است. دیگر زمانی برای تغییرات عمده وجود ندارد و باید منتظر نتایج و عملکرد تیم باشیم. امیدواریم شرایط برای تیم ملی در جام جهانی مطلوب باشد و برنامه‌های کادر فنی به خوبی عملی شوند.

رحیم‌پور درباره اهمیت اعتماد به بازیکنان جوان در تیم ملی اظهار داشت: استفاده از بازیکنان جوان، زیر ۲۰ سال یا حدود ۲۰ سال، برگرفته از اعتقاد ماست. در فوتبال اروپا نیز چنین رویه‌ای دیده می‌شود؛ به عنوان مثال در باشگاه بارسلونا، مربیانی که به بازیکنان آکادمی لاماسیا اعتماد دارند، استعدادهای بسیار خوبی را وارد چرخه تیم می‌کنند. در مقابل، مربیانی هستند که به این بازیکنان اعتقاد ندارند و از ظرفیت آن‌ها استفاده نمی‌کنند.

دهداری به بازیکنان جوان اعتقاد داشت

او ادامه داد: در کشور ما هم چنین وضعیتی وجود دارد؛ برخی مربیان به بازیکنان جوان فرصت بازی می‌دهند و برخی دیگر اعتقاد ندارند. این مسئله به انتخاب مربیان و اعتقاد آن‌ها به بازیکنان جوان برمی‌گردد. به عنوان نمونه، دهداری به بازیکنان جوان اعتماد کامل داشت و می‌توانست در مدت کوتاه تفاوت عملکرد بازیکنان را تغییر دهد و به راحتی بازیکنان ۱۸ تا ۲۱ ساله را در سطح بالا بازی دهد. این موضوع نیازمند هم اعتقاد و هم شجاعت مربی است تا بتواند از ظرفیت بازیکنان جوان استفاده کند.

رحیم پور افزود: امیدوارم در آینده تعداد بازیکنان زیر ۲۰ سال بیشتر شود. در گذشته، زمانی که حشمت مهاجرانی چند دوره مربی تیم ملی جوانان بود و دو تا سه دوره قهرمان آسیا شد، از همان بازیکنان در جام جهانی نیز استفاده شد. بازیکنانی مانند قاسم‌پور و فرکی و… بازیکنان تیم ملی جوانان بودند و در سن ۲۰ تا ۲۲ سالگی برای تیم ملی در جام جهانی بازی کردند. در نهایت، هر مربی اعتقادات، شجاعت و دیدگاه‌های خاص خود را دارد و این به او بستگی دارد که چگونه از بازیکنان جوان استفاده کند.

رحیم‌پور درباره بهره‌گیری از تورنمنت کافا برای تیم ملی اظهار داشت: واقعیت این است که جام کافا، به اعتقاد من بازدهی چندانی برای تیم ملی ما ندارد. برای اینکه این مسابقات به تیم ملی سود برساند، نیاز بود یک تیم جوان متشکل از بازیکنان زیر ۲۰ سال به تورنمنت اعزام شود و از آن‌ها استفاده شود.

او تصریح کرد: اشکالی نداشت که قلعه‌نویی به عنوان سرمربی حضور داشته باشد، اما ترکیب بازیکنان توسط مربی دیگر مدیریت می‌شد و بازیکنان ۲۰ ساله در تمام مسابقات بازی می‌کردند. این امر می‌توانست در آینده برای تیم ملی مفید باشد.

نمی‌توان بازیکن بی تجربه را وارد تیم ملی کرد

کارشناس فوتبال افزود: همچنین باید پذیرفت بازیکنانی که اکنون در تیم ملی حضور دارند، یا در گذشته در رده‌های نوجوانان، جوانان و امید بازی کرده‌اند، تجربه بین‌المللی قابل توجهی دارند؛ اغلب آن‌ها حداقل ۴۰ تا ۵۰ بازی ملی یا بین‌المللی در کارنامه خود دارند. بنابراین نمی‌توان بازیکن بی‌تجربه را بدون این سابقه وارد تیم ملی کرد. در نهایت، همه چیز به اعتقادات، سلیقه، شجاعت و هدفی که کادر فنی دنبال می‌کند، برمی‌گردد.

رحیم‌پور درباره تعطیلی لیگ و تأثیر آن بر تیم ملی توضیح داد: به نظرم بهتر بود لیگ ادامه پیدا می‌کرد و تعطیل نمی‌شد. در این صورت، تیم امید یا تیمی در همین سطح می‌توانست مسابقات خود را برگزار کند و لیگ پویا نیز کار خود را انجام دهد. این روند باعث می‌شد تیم‌ها در شرایط مناسب باقی بمانند و در آینده کمک بیشتری به تیم ملی کنند. در حال حاضر، دو هفته از مسابقات گذشته و تیم هنوز به هماهنگی کامل نرسیده است. با تعطیلی ۲۰ روزه لیگ و سپس آغاز دوباره مسابقات، کیفیت بازی‌ها کاهش می‌یابد و احتمال آسیب دیدگی بازیکنان و تیم‌ها افزایش می‌یابد. اگر لیگ تعطیل نمی‌شد، شرایط به مراتب بهتر بود.