شطرنج گرند سوئیس فیده ۲۰۲۵؛ پرهام مقصودلو با پیروزی برابر فیروزجا صدرنشین شد

طرفداری | شهر تاریخی سمرقند در ازبکستان از ۳ تا ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۵ میزبان یکی از مهم‌ترین رویدادهای شطرنج جهان است؛ رقابت‌های FIDE Grand Swiss ۲۰۲۵ و FIDE Women’s Grand Swiss ۲۰۲۵. این دو تورنمنت بزرگ با حضور ده‌ها استاد بزرگ سرشناس اهمیت ویژه‌ای دارند؛ چراکه برندگان آن‌ها مستقیماً به رقابت‌های کاندیداهای قهرمانی جهان ۲۰۲۶ راه خواهند یافت.

این مسابقات در قالب سیستم سوئیسی ۱۱ دوری و با زمان‌بندی کلاسیک برگزار می‌شود: ۱۰۰ دقیقه برای ۴۰ حرکت نخست، ۵۰ دقیقه برای ۲۰ حرکت بعدی و سپس ۱۵ دقیقه برای ادامه بازی. از ابتدای مسابقه، ۳۰ ثانیه افزایش زمان در هر حرکت لحاظ خواهد شد. در بخش آزاد، دو نفر برتر جدول سهمیه مستقیم کاندیداها را به دست می‌آورند؛ و در صورتی‌ که یکی از آن‌ها پیش‌تر سهمیه گرفته باشد، این امتیاز به نفر بعدی جدول منتقل خواهد شد.

وضعیت رقابت‌ها در روزهای آغازین

دوماراجو گوکش (قهرمان فعلی جهان) با پیروزی‌ای قاطع رقابت را آغاز کرد، اما در دور دوم برابر یک نوجوان ۱۴ ساله فرصت برد را از دست داد و به تساوی رضایت داد. در سوی دیگر، علیرضا فیروزجا، پرهام مقصودلو و الکساندر دمچنکو با شروعی درخشان و کسب امتیاز کامل، در جمع صدرنشینان قرار گرفتند.

پیش از آغاز رقابت‌ها، نودیر‌بک عبدوساتوروف (استاد بزرگ ازبک) با اظهار نظری جنجالی گفت: «گوکش عنوان قهرمانی‌اش را از دست خواهد داد»؛ جمله‌ای که فضای تورنمنت را پر از تنش و جذابیت کرد.

معرفی کامل تورنمنت گرند سوئیس

رقابت‌های FIDE Grand Swiss از سال ۲۰۱۹ آغاز شده و هر دو سال یک‌بار برگزار می‌شود. این مسابقات از همان ابتدا به‌عنوان مسیر مستقیم ورود به مسابقات کاندیداها شناخته شد و در کوتاه‌ترین زمان جایگاهی ویژه در تقویم شطرنج پیدا کرد. شرکت‌کنندگان این تورنمنت از طریق ترکیبی از رتبه‌بندی جهانی، سهمیه‌های قاره‌ای و انتخاب‌های ویژه فیده یا برگزارکننده وارد رقابت می‌شوند.

• مجموع جوایز: ۸۵۵ هزار دلار
• بخش آزاد: ۶۲۵ هزار دلار
• بخش زنان: ۲۳۰ هزار دلار

مزایای رقابت‌های FIDE Grand Swiss

• مسیر مستقیم به قهرمانی جهان: برندگان تورنمنت بلافاصله سهمیه کاندیداها را کسب می‌کنند.
• سطح رقابت فوق‌العاده بالا: اغلب استادان بزرگ برتر جهان حضور دارند؛ از فیروزجا و مقصودلو تا گوکش، عبدوساتوروف و دیگر ستارگان.
• پاداش مالی چشمگیر: جوایز قابل توجه انگیزه بزرگی برای بازیکنان ایجاد می‌کند.
• تنوع و شمول جهانی: حضور شطرنج‌بازانی از سراسر دنیا و ترکیب قهرمانان باتجربه با استعدادهای نوظهور، فضای رقابت را پرهیجان کرده است.
• بستری برای ظهور استعدادها: بازیکنان جوان کمتر شناخته‌شده در این میدان می‌توانند توانایی خود را در برابر بزرگان ثابت کنند؛ همان‌طور که نوجوان ۱۴ ساله توانست قهرمان جهان را متوقف کند.

نتایج روز سوم: پرهام مقصودلو در صدر

مهم‌ترین دوئل دور سوم در بخش آزاد، روی میز یک برگزار شد؛ جایی که علیرضا فیروزجا از فرانسه در نبردی نفس‌گیر برای صدرنشینی، مقابل هم‌وطن سابقش، پرهام مقصودلو قرار گرفت. بازی با دفاع سیسیلی و شاخه «نایدورف» آغاز شد؛ شاخه‌ای تهاجمی و پیچیده که همواره زمینه‌ساز مبارزات تاکتیکی و عمیق است. در میانه‌بازی، مقصودلو با دو فیل فعال و ساختار مستحکم پیاده‌ای، ابتکار عمل را در دست گرفت، اما با از دست دادن یک پیاده، شرایط به تعادل کشیده شد.

تا حرکت چهلم، تعادل نسبی بر صفحه حکم‌فرما بود و هر دو بازیکن با دقت به دنبال شکستن مقاومت یکدیگر بودند. نقطه عطف مسابقه در حرکت ۴۳ فیروزجا رقم خورد؛ او با اشتباه رخ b6، عملاً راه را برای فشردن گیره‌ی استراتژیک مقصودلو باز کرد.

مقصودلو بلافاصله با فیل ضربدر b6 پاسخ داد. این تصمیم حساب‌شده کنترل کامل صفحه را به او سپرد. در ادامه، با مانورهایی دقیق همچون رخ h7 و رخ d7، راه نفوذ فیروزجا بسته شد و پیاده‌های سیاه آرام‌آرام به سمت پیشروی قاطع حرکت کردند. پس از پیشروی پیاده‌ی «f» و برتری عددی در جناح وزیر، فیروزجا در حرکت پنجاهم در برابر برتری آشکار حریف تسلیم شد.

این پیروزی نه‌تنها یکی از ارزشمندترین نتایج دوران حرفه‌ای پرهام مقصودلو محسوب می‌شود، بلکه او را با سه امتیاز کامل از سه بازی به تنها صدرنشین مطلق گرند سوییس ۲۰۲۵ تبدیل کرد. در مقابل، فیروزجا با نخستین شکست خود، اندکی از جمع صدرنشینان فاصله گرفت.

جدول رده‌بندی پس از سه دور

پس از پایان دور سوم، پرهام مقصودلو با کسب ۳ امتیاز به‌تنهایی در صدر جدول قرار دارد و ۶ بازیکن دیگر با ۲.۵ امتیاز او را تعقیب می‌کنند.