پوپولیسم در فوتبال ایران؛ استقلال و پرسپولیس قربانی «مدیریت سکویی»

به گزارش ایرنا، ساختار نادرست فوتبال ایران باعث شده هیچ اتفاق مثبتی در آن رخ ندهد و هر سال دور یک محور اشتباه بچرخد و با پایان فصل، یک تیم به عنوان قهرمان معرفی شود. در نهایت هم، کری‌خوانی چندروزه هواداران تیم‌ها به سوژه روز فوتبال ایران تبدیل می‌شود. کار به جایی رسیده که با وجود باقی‌ماندن تنها دو هفته تا پایان لیگ برتر، تاکنون هیچ بحث جدی میان اهالی فوتبال درباره سطح کیفی لیگ و نکات فنی مسابقات که می‌تواند راهگشای تیم‌ها باشد شنیده نشد.

فوتبال بی‌حساب‌وکتاب ایران در آسیا هم جایگاه قابل‌احترامی ندارد و اگر پیش از این هرازگاهی موفقیت‌های نیم‌بند کسب می‌شد، حالا به‌ احتمال زیاد تا مدت‌ها حتی همان موفقیت‌ها هم تکرار نخواهد شد. دلیل آن هم واضح است: سوءمدیریت یا به عبارتی ساده‌تر، بی‌سوادی مدیران فوتبال ایران.

فوتبال زردپسند، نتیجهٔ تصمیمات سکویی

استقلال و پرسپولیس، به عنوان دو تیمی که بخش عمده‌ای از اخبار و حواشی فوتبال ایران را به خود اختصاص داده‌اند، نمونه‌های بارز تیم‌هایی هستند که به دلیل سوءمدیریت متحمل ضررهای فراوان شده‌اند. در سال‌های گذشته، افرادی مدیریت این دو باشگاه را بر عهده گرفته‌اند که اکثراً یکی از دو مسیر زیر را در پیش گرفته‌اند:

– یا گوش به سکوها داده‌اند و برای جلب رضایت هواداران، هر خواسته‌ای – حتی اگر مخالف منافع باشگاه بوده – را برآورده کرده‌اند.

– یا با علم به شرایط مالی باشگاه، بازیکنان و مربیان گران‌قیمت جذب کرده‌اند، درحالی که می‌دانستند شکایت احتمالی این افراد می‌تواند ضررهای هنگفتی به باشگاه وارد کند.

چنین مدیری قطعاً به منافع باشگاه تحت مدیریت خود نمی‌اندیشد؛ او تنها برای دستیابی به منافعی که در جایگاه‌های دیگر قابل‌دسترس نیستند، این پست را قبول کرده و برای همراه کردن هواداران، تصمیماتش را مطابق خواسته‌های آنان می‌گیرد.

یک منطق نادرست

ساختار ورزش ایران باعث شده مدیران استقلال و پرسپولیس _ از گذشته تا امروز _ به سکوها توجه کنند، درحالی که سکوها در اختیار هوادارانی است که اکثریت آنها را کودکان و نوجوانان تشکیل می‌دهند. چه کسی می‌تواند ادعا کند نظرات این گروه که بر موج احساسات سوارند می‌تواند راهگشای تیم‌های محبوبشان باشد؟

مدیرانی که در هر شرایطی به دنبال برآوردن خواسته‌های هواداران هستند، در نهایت با میراثی از بدهی‌های میلیون‌دلاری باشگاه را ترک می‌کنند؛ اما با وقاحت تمام خود را محق می‌دانند، چون می‌دانند هواداران از آنها حمایت خواهند کرد.

زردنویسی و آدرس اشتباه دادن به هواداران

یکی از آفت‌های فوتبال ایران، زردنویسانی هستند که به اشتباه «خبرنگار» نامیده شده‌اند. برخی از این افراد که به مدیران سکویی وابسته‌اند، مدام اطلاعات نادرست به هواداران می‌دهند. به جای نقد تصمیمات پرهزینهٔ باشگاه‌ها، از قراردادهای زیان‌بار با بازیکنان و مربیان دفاع می‌کنند و اگر منافعشان تأمین نشود، به شکلی دیگر عمل می‌کنند: سنگ هواداران را به سینه می‌زنند و از امضا نشدن قرارداد با فلان بازیکن یا مربی انتقاد می‌کنند.

آنها اصلاً توجهی ندارند که آیا مدیریت توانسته اقداماتی برای منافع بلندمدت باشگاه انجام دهد یا خیر؛ همه چیز بر اساس شعارهای سکوها تنظیم می‌شود. نتیجه این شده که برخلاف دهه‌های ۶۰ و ۷۰، دیگر تحلیل‌های راهگشا در رسانه‌ها دیده نمی‌شود، چون رسانه‌های ورزشی به سطح‌ترین دوران خود در تاریخ فوتبال ایران رسیده‌اند.

سوءبرداشت ممنوع

شکی نیست که مدیریت باشگاه‌ها — به‌ویژه استقلال و پرسپولیس — باید رضایت هواداران را در نظر بگیرد. اما اگر گفته می‌شود خواسته‌های هواداران لزوماً با منافع باشگاه همخوانی ندارد، به این معنا نیست که باید نادیده گرفته شوند. هدف هر باشگاهی جلب رضایت هواداران است، اما برای رسیدن به این هدف باید رویه‌ای منطقی در پیش گرفت، نه تصمیم‌گیری بر اساس احساسات لحظه‌ای.

مدیرانی که باید پاسخگو باشند

راه حل نجات فوتبال ایران، پاسخگو کردن مدیران ارشد این حوزه است. اگر به مدیران استقلال، پرسپولیس و حتی فدراسیون فوتبال اخطار داده شود که باید از جیب شخصی خود ضررهای ناشی از قراردادهای زیان‌بار را جبران کنند، دیگر جرات نخواهند داشت برای منافع شخصی، از بودجهٔ باشگاه هزینه کنند.

وضعیت به جایی رسیده که شمار صفرهای بدهی انباشته استقلال و پرسپولیس از حد شمارش خارج است. حتی واژه «فاجعه» هم برای توصیف این سوءمدیریت چندین‌ساله کافی نیست. اگر تاکنون هواداران مقابل باشگاه‌های محبوب خود برای اعتراض به این بدهی‌ها تجمع نکرده‌اند، به این دلیل است که درک درستی از منافع بلندمدت باشگاه ندارند و همه چیز را از دریچه نتیجه‌گرایی می‌بینند؛ غافل از اینکه این آشفتگی هرگز به موفقیت در زمین سبز منجر نخواهد شد.